Joep Vossebeld
SHIFTING HORIZONS
De tentoonstelling SHIFTING HORIZONS brengt een vijftal kunstenaars bijeen die allen site-specifiek werk tonen in Odapark. De kunstenaars hebben zich laten leiden door de verhalen en geografie van de omgeving. Dit is soms concreet, zoals in het werk van Lisa Šebestíková. Zij heeft zich laten leiden door de wijze waarop stuifzand zich verplaatst. En soms is dit abstract en ongrijpbaar, zoals in de video-installatie van Leandros Ntolas. De subjectiviteit van de waarneming vormde het uitgangspunt van de werken die hij voor deze tentoonstelling realiseerde.
De metafoor van de horizon werkt op meerdere manieren. De horizon heeft enerzijds betrekking op het aan ons verschijnende landschap. Het landschap is er wanneer we onze ogen openen. Het bestaat uit concrete materialen als as, lava, zand, stuifmeel, zout, aarde, klei of water. De horizon heeft niet alleen betrekking op de externe wereld buiten ons, maar heeft eveneens betrekking op ons zelf. De horizon bestaat enkel doordat er iemand is die kijkt. Iets een horizon noemen, impliceert een bepaalde kijkrichting en een standpunt vanuit waar gekeken wordt. Horizon duidt dus op een relatie. Er is een landschap en er is iemand die kijkt naar en vanuit datzelfde landschap. De twee bestaan niet zonder elkaar. Niet voor niets staan onze ogen horizontaal, net als de scheidslijn tussen hemel en aarde.
Horizon duidt op een afstand tussen het verste punt in het landschap en degene die ernaar kijkt. Deze afstand biedt mogelijkheden voor verandering. Door van positie te veranderen, verschuift ook de blik op hetgeen waarnaar gekeken wordt. Om van de ene situatie in een andere te geraken dient een route afgelegd te worden. Om te kunnen veranderen is dus beweging vereist. En om in beweging te komen is bewegingsruimte noodzakelijk. De kunstenaars uit deze tentoonstelling bieden tools om zo’n beweging mogelijk te maken. De kunstwerken bieden de mogelijkheid om van kijkrichting te veranderen. Deze verplaatsing geschiedt soms letterlijk, zoals alledaagse gebruiksvoorwerpen die in een andere context geplaatst worden. Soms is deze verschuiving immaterieel, zoals de verschuiving van aandacht van een object naar de lege ruimte rondom een object.
De deelnemende kunstenaars willen net als activisten en demonstranten een verandering van handelen teweeg brengen. Hun middelen bestaan echter niet uit lijm, blokkades, leuzen en protesten. Zij duwen je niet uit een dogmatische sluimer, maar trachten door te kietelen je kijkrichting te veranderen. Deze kunstenaars fluisteren, spelen, en prikkelen de zintuigen op een subtiele en indirecte manier; het gaat niet over radicaliteit. Echo’s, schaduwen en negaties van voorwerpen zijn de middelen waarmee ze dat doen. Ze nodigen uit om je eigen mogelijkheden te verkennen om de vertrouwde blik te verlaten en nieuwe zienswijzen toe te laten, zonder dat je er bewust toe aangezet wordt. De verschuiving van aandacht biedt een ander perspectief op het vertrouwde. Het bekende verschijnt zodoende in een nieuw daglicht.
In deze tentoonstelling worden verschillende soorten afstanden en relaties bijeen gebracht. SHIFTING HORIZONS heeft dus betrekking op zowel de fysieke als de mentale horizon. Op het concrete en het abstracte. Op doen en denken. Hier en daar. Nu en de toekomst. Op het materiële en het geestelijke. Het letterlijke en het imaginaire. Het landschap en de innerlijke wereld. Speelruimte en denkruimte. Souplesse, flexibiliteit, vindingrijkheid, openheid en beweeglijkheid zijn de middelen die de kunstenaars ingezet hebben om met deze afstand te spelen. Het is nu aan de bezoeker van deze tentoonstelling om het stokje over te nemen en de mogelijkheden te verkennen om zich te bewegen, van positie te veranderen, zich te verplaatsen, van kijkrichting te veranderen en zodoende het nieuwe voorstelbaar te maken.
Eva Hoonhout is geïnteresseerd in de vraag wat het betekent om voor jezelf te zorgen. In een tijd waarin we op jacht lijken te zijn naar een gezonder, evenwichtiger en tegelijkertijd welvarend bestaan, onderzoekt zij de wijze waarop wij ons tot ons zelf verhouden. Binnen deze dynamiek vraagt ze zich af hoe online content zoals recepten, tutorials, work-out video's en zelfliefde-vlogs invloed hebben op ons offline leven. Zij bevraagt hoe alledaagse handelingen - zoals het schoonmaken van je leefomgeving - iets kunnen zeggen over onze mentale gezondheid. In het werk gemaakt voor Odapark biedt Eva Hoonhout een poëtische en open reflectie op zelfzorg en onze hedendaagse blik op mentale gezondheid. Dat zij haar werk plaatst in de nabijheid van het psychiatrische verleden en heden waar Venray om bekend staat, is trefzeker.
Eva Hoonhout / °1990 Eindhoven / 2017 Master of Fine Arts - Studio for Immediate Spaces, Sandberg Instituut Amsterdam / 2013 Bachelor of Fine Arts, AKV St. Joost Breda / www.evahoonhout.com /
Koen Kievits tracht tegengas te bieden aan de huidige beeldenstorm die raast in dit gedigitaliseerde en onpersoonlijke tijdperk. Hij wil ons laten stilstaan bij onze innerlijke verbondenheid met de buitenwereld. Het kijkvermogen vormt de verbindende factor tussen de imaginaire ruimte en de externe buitenwereld. Hij wil de manier waarop we verbonden zijn met de wereld herstellen. Hij wil ons stil laten staan bij fenomenen die we enkel kunnen ervaren als we gas terug nemen. Hij wil aanzetten tot contemplatie omtrent thema’s als tijd en tijdelijkheid, verandering en vergankelijkheid, stilte en eeuwigheid. Hiertoe speelt hij met noties als verschijnen en verdwijnen, aanwezigheid en afwezigheid, beweging en stilstand, positief en negatief. In Odapark toont hij een videoprojectie in een zandinstallatie. Het zand verdwijnt in een draaikolk. De repetitieve en meditatieve kwaliteiten van dit werk maken het mogelijk dat degene die zijn aandacht richt op dit vallende zand, zelf ook voor even verdwijnt.
Koen Kievits / °1996 Hilversum / 2019 Bachelor of Fine Arts - Base for Experiment, Art and Research, ArtEZ Arnhem / www.koenkievits.com /
Rebecca Niculae heeft een fascinatie om beelden te maken van materiaal dat niet als beeld bedoeld is. Hiermee bevraagt zij de status van een beeld. Zij houdt ervan fundamentele vragen te stellen. Telkens graaft zij een laag dieper, als een Droste-effect dat nooit ophoudt. Zij bevraagt niet zozeer wat een beeld is, maar wat de condities zijn die het mogelijk maken dat iets als beeld verschijnt. Werkvormen die in staat zijn om uitdrukking te geven aan deze grondvragen zijn afbeeldingen van afbeeldingen, foto’s van foto’s en echo’s van echo’s. Afstanden, tussenruimte en leegtes zijn de mogelijkheidsvoorwaarden waarop beelden in ons retina kunnen verschijnen.
Rebecca Niculae / °1991 Goes / 2017 Master in Philosophy, Science & Society, Tilburg University / 2016 Bachelor of Fine Arts, AKV St. Joost Breda / www.rebeccaniculae.com /
De focus van aandacht ligt in het werk van Leandros Ntolas op de perceptie en het visuele apparaat dat kijken mogelijk maakt. De ogen waarmee we kijken vormen het centrum van onze wereld en bepalen onze blik waarmee we naar de werkelijkheid kijken. Dat kijken de mogelijkheid is om toegang te hebben tot de buitenwereld is voor de meeste mensen een vanzelfsprekendheid die niet gauw bevraagd en onderzocht wordt. De kracht in het werk van Leandros Ntolas ligt nu juist in het feit dat hij ons op wonderlijke wijze laat kijken naar een vermogen dat ons zo vertrouwd is. Hij nam het verhaal van St. Oda als vertrekpunt voor een van de werken die hij in Odapark toont. Zij werd blind geboren, maar kreeg haar gezichtsvermogen terug terwijl zij op bedevaart was. De afwezigheid van het kijkvermogen is bijna onvoorstelbaar voor degenen die van geboorte af kunnen zien. De werken die hij toont wakkeren ons voorstellingsvermogen aan. Wat verschijnt er op ons netvlies als we niet kunnen zien? Hoe is het om weer te kunnen zien na blind te zijn geweest?
Leandros Ntolas / °1992 Athene / 2018 Master of Music in ArtScience - ArtScience Interfaculty, KABK Den Haag / 2015 Bachelor of Fine Arts in Sculpture, Athens School of Fine Arts (ASFA) / www.leandrosntolas.com /
Lisa Šebestíková heeft zich voor haar sculpturen laten inspireren door het oorspronkelijke duinlandschap waarin Odapark zich bevindt. De wijze waarop stuifzand zich verplaatst vormde het uitgangspunt voor haar installatie. Zij heeft afdrukken van de duinen gemaakt. Hiermee geeft zij uitdrukking aan de afwezigheid van een gestalte. Deze omkering kenmerkt haar manier van werken. Zij houdt ervan te spelen met vertrouwdheden en vanzelfsprekendheden. De verwachtingen van de bezoeker op subtiele wijze bespelen kan zij als geen ander. Met haar minimale ingrepen zet zij de toeschouwer aan de ruimte te verkennen en de daarin aangebrachte veranderingen te ontdekken.
Lisa Šebestíková / °1988 Enschede / 2012 Bachelor of Fine Arts, ArtEZ Enschede / 2008 SUPŠ Secondary school for Arts and Crafts, Praag / www.lisasebestikova.com /
Deelnemende kunstenaars
Eva Hoonhout, Koen Kievits, Rebecca Niculae, Leandros Ntolas en Lisa Šebestíková.
Linda Lenssen en Hester van Tongerlo
Joep Vossebeld
Grafisch ontwerp
Inge Korten
Deze tentoonstelling kwam tot stand dankzij de steun van Mondriaan Fonds, Provincie Limburg, Gemeente Venray en de vrienden en sponsoren van Odapark.
Transitions: Roman Signer en Johannes Langkamp
Nieuwe Uitzichten: Nederlandschap
Nederlandschap — Emy Bensdorp
Windturbines verschijnen op steeds meer plekken in ons landschap. Dit gaat echter niet zonder slag of stoot. Waar windturbines worden gepland, komen inwoners vaak in opstand. Voor het programma Nieuwe Uitzichten heeft ontwerpster Emy Bensdorp zich in deze weerstand verdiept.
Lokale en culturele identiteit
De klimaatcrisis is een mondiaal probleem. Veel van de genomen maatregelen vinden echter plaats op lokaal niveau en raken de lokale bevolking. Het veranderen van de omgeving botst regelmatig met de ervaren lokale en culturele identiteit. Zo ook in de gemeente Venray, waar het plan voor een kleinschalig windpark door 69% van de inwoners werd weggestemd.
Dialoog, participatie en de menselijke maat
Wat betekent de komst van moderne windmolens voor de identiteit van ons landschap en onszelf? Emy Bensdorp is met deze vraag aan de slag gegaan en ontwierp als gespreksstarter een oud-Hollands theeservies met molentjes. De historische windmolens die we nu als nationaal erfgoed zien, werden ooit namelijk ook bedreigend, lelijk en eng gevonden. Kun je het je voorstellen? Door met een kopje thee erbij in gesprek te gaan met betrokkenen, creëert Bensdorp ruimte voor de drie pijlers die in haar optiek de energietransitie verder kunnen brengen: dialoog, participatie en de menselijke maat.
Mede mogelijk gemaakt door:
Nieuwe Uitzichten: 9 seconds
9 Seconds — Fabian Seibert
De gemeente Venray wil het transport per OV stimuleren en werkt daartoe aan een herinrichting van Station Venray. De versteende stationsomgeving maakt de komende jaren plaats voor een ontwerp waarin planten en bomen de hoofdrol krijgen. Ontwerper Fabian Seibert geeft op een ludieke manier de natuur een stem in het transitieproces van steen naar groen. Hiervoor voegt hij nieuwe pictogrammen en codes toe aan de bekende tekens die al in het stationsgebied aanwezig zijn.
Ontelbare kleine oplossingen
Klimaatverandering is een traag proces en blijft daardoor enigszins abstract. We moeten dingen anders doen, maar hoe dan? Het is haast onvoorstelbaar om de honderden kleine beslissingen die we dagelijks maken, te linken aan zoiets groots en abstracts als het klimaat. Toch zal de verandering juist daar moeten plaatsvinden, in al die dagelijkse beslissingen en reacties. Eén grote geniale oplossing is er immers niet, we kunnen alleen maar vertrouwen op de optelsom van ontelbare kleine oplossinkjes.
Eenvoudige boodschappen
Het veranderen van patronen en gewoontes, en dus het nemen van andere beslissingen, vergt aandacht en focus. Je moet je bewust zijn van wat je doet, om het anders te kunnen doen. De vraag is of we dat nog kunnen: de stortvloed aan informatieflarden en de verslaving aan emotionele feedback van ‘vrienden’ en ‘volgers’ hebben ertoe geleid dat onze gemiddelde aandachtspanne al jaren krimpt. Men vermoedt dat onze aandachtspanne nu al onder de 9 seconden ligt, vergelijkbaar met die van een goudvis. Wat voor oplossingen bedenkt een goudvis tegen klimaatverandering?
Aan de andere kant is het vereenvoudigen van boodschappen precies wat wij als samenleving gebruiken om zonder grote conflicten de dag door te komen. Het blijft verbazingwekkend hoe een bende individuen erin slaagt een kruispunt over te steken, zonder elkaar in de haren te vliegen. En dit alleen maar door de hulp van een paar gekleurde lampjes. Rood en groen. Eenvoudige boodschappen. Eenvoudige vormen en kleurcodes.
9 seconden
Het zijn deze codes en pictogrammen die ons helpen met beslissen als we snel van A naar B moeten, zoals bij een treinstation. Ga ik links of rechts. Moet ik wachten of rennen. De opgave is dat je de volgende keer bij die beslissing niet alleen aan jezelf denkt, maar ook aan de drie miljard organismen die leven in een liter grond onder het perron. Je hoeft niet de hele dag aan de natuur en het klimaat te denken. Maar begin eens met 9 seconden. Dan 10, dan 11, dan 12.
Probeer het.
Zelfs de goudvis zal je dankbaar zijn.
Mede mogelijk gemaakt door:
Rutger de Vos & Biën Kamphuis
Nieuwe Uitzichten
31 juli–23 oktober 2022
Emy Bensdorp, Deep Time Agency, Biën Kamphuis & Rutger Vos, Brecht Koelman, Chaim van Luit, Lobke Meekes, Ingeborg Meulendijks & Rick van der Linden, Christian Odzuck, Judith Reijnders, Judith Schils, Fabian Seibert, Mona Steinhäußer
Nieuwe Uitzichten zoekt naar manieren om de natuur te integreren in onze directe leefomgeving, en daarmee in ons dagelijks leven. De tentoonstelling toont een selectie van haalbare voorstellen, wenselijke ideeën, poëtische denkpistes en megalomane plannen. Hoe kunnen planten en bomen worden ingepast in een overvolle binnenstad? Komen de tropische wouden die Nederland miljoenen jaren geleden bedekten straks weer terug? Hoe krijg je bewoners, bezoekers en ondernemers betrokken bij nieuwe vormen van natuur? En wat als alle bedrijven op een industrieterrein zouden besluiten om samen de Hangende Tuinen van Babylon te reconstrueren?
De tentoonstelling vormt de aanloop naar de gelijknamige manifestatie Nieuwe Uitzichten van Museum Van Bommel Van Dam en Odapark. Negen kunstenaars en ontwerpers werden uit een open call geselecteerd om een voorstel te ontwikkelen dat bijdraagt aan de vergroening van onze omgeving. Hun plannen worden deze zomer gerealiseerd in Blerick, Oostrum, Tegelen, Venlo en Venray. De uitkomsten op locatie zullen van 9 september tot 2 oktober 2022 te bezoeken zijn middels fiets- en wandelroutes.
In samenwerking met: Museum Van Bommel van Dam
GEWORTELD
Van 20 mei t/m 26 oktober 2025
GEWORTELD, een audioboswandeling’ is een luisterroute door Odapark en het aangrenzende bos. Met koptelefoon op hoort het publiek verhalen over de bomen én persoonlijke verhalen van mensen uit Venray. Zo biedt de route een verrassende kijk op de natuur en een onverwachte ‘ontmoeting’ met mensen uit de buurt. Langzaam maar zeker ontdekt de wandelaar dat boom en mens op elkaar lijken.
Dit audiowerk van Els Huver sluit aan bij deze tijd waarin de natuur onder druk staat en het klimaat om gedragsverandering vraagt. Omdat de mens eerder bereid is iets voor een ander te betekenen wanneer hij zichzelf in de ander herkent, wil Huver het publiek laten ervaren dat het zich ook in de natuur kan herkennen. Het is een seizoensgebonden kunstwerk, GEWORTELD ervaar je op z'n best als park en bos groen zijn. In 2024 is de route daarom beschikbaar tot en met de herfstvakantie.
Aantal personen: voor 6 - 24 personen
Prijzen arrangement:
- audiowandeling €7,50 per persoon (inclusief koptelefoon en audioguide)
- wandeling, inclusief koffie/thee en vlaai: €12,50 per persoon
- wandeling, inclusief lunch of vergadering met broodjes en soep: €27,50 per persoon
- op verzoek kan het arrangement ook inclusief een drie-gangen diner in het Theehuis. Dit bespreken we graag persoonlijk met u door.
Reserveren of meer informatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
WORKSHOP: GEWORTELD
‘GEWORTELD, een audioboswandeling’ is een luisterroute door het Odapark en aangrenzend bos-gebied. Het publiek hoort via de koptelefoon verhalen over de bomen én persoonlijke verhalen van mensen uit Venray: verrassende, herkenbare en ontroerende verhalen waaruit blijkt hoeveel mens en boom op elkaar lijken. Kunstenaar Els Huver wil met de workshop jonge mensen dichter bij de natuur brengen.
Inhoud
Vertrekpunt is de 75 minuten durende route die in groepjes wordt afgelegd. Aansluitend teke-nen/schilderen de deelnemers met kleurpotloden, vetkrijt en verf een boom zoals zij zichzelf zien: met sterke wortels of veel gebogen takken of stevig staand tussen andere bomen. Hiermee reflec-teren ze op wat ze tijdens de wandeling hebben gehoord. Maar dit biedt ook een nieuwe blik op hunzelf.
In de psychologie wordt wel gezegd: als je een boom tekent, teken je jezelf. Wanneer de jongeren klaar zijn met het maken van hun kunstwerk analyseren ze de eigen boom a.d.h.v. een aantal kenmerken: de plaats van de boom op het vel papier, de stam, de kruin, takken…etc. Zo toont de getekende boom hoe de maker in de wereld staat.
Tenslotte maken we op de trappen voor het paviljoen een foto van de leerlingen met hun tekenin-gen. Samen vormen ze dan een bos: een eenheid die elkaar versterkt.
Wanneer van mei tot de herfstvakantie:
Tijdvakken van 9.30 - 12.00 uur of van 12.30 tot 15.00 uur
Aantal max. 20 leerlingen
Leeftijd 12+
Prijs arrangement € 365,-
Concept, productie, montage, tekst
Els Huver
Stem gids
Rufus Hegeman
Geluid
Mike Kramer
Decorbouw
Liesbeth van Litsenburg
Eindmix
Arno Peeters
Speciale dank aan de inwoners van Venray die aan GEWORTELD hebben bijgedragen en aan de vrijwilligers van Odapark.
‘GEWORTELD, een audioboswandeling’ is tot stand gekomen met steun van het Odapark, Mondriaan Fonds, Vriendenloterij, Prins Bernhard Cultuurfonds en Gemeente Venray.
GEWORTELD, een audioboswandeling
Van 24 augustus t/m 23 oktober 2022
Els Huver
De klimaat veranderingen vragen om een herziening van de relatie tussen mens en natuur. ‘GEWORTELD, een audio-boswandeling' verbindt natuur en maatschappij met elkaar.
Kunstenaar Els Huver creëert met dit actuele werk verbinding tussen mens en boom door de overeenkomsten tussen beide uit te lichten. Lopend door het bos hoort de bezoeker aan de audioboswandeling - met koptelefoon op - verhalen over de bomen en persoonlijke verhalen van mensen uit Venray. Al luisterend gaat de bezoeker zichzelf in beide herkennen: in de bomen en de mensen van Venray.Zo verleidt de kunstenaar haar publiek tot een hernieuwde relatie met de natuur, want die is in deze tijd gevraagd.
Openingstijden: Odapark is om 13:30 uur tot 17:00 uur open van dinsdag tot zondag.
Duur audiowandeling: 70 minuten / 2,8 km
Geschikt voor 12+
Tip: trek stevig schoeisel aan.
De Kopsalon wil met artistieke middelen ruimte creëren voor een open blik op de thema’s van deze tijd. Met dat doel verschuift hij perspectieven en verkleint afstanden tussen denkbeelden en mensen.
Drijvende kracht achter de in 2016 opgerichte De Kopsalon is Els Huver. Haar werkzame roots liggen bij de Hilversumse radio - VARA en IKON - maar in de afgelopen jaren heeft zij zich ontwikkeld tot maker van verrassende, theatrale audioproducties op locatie. Op een vernieuwende manier brengt ze gesproken woord bij een divers publiek.
Met ogenschijnlijk eenvoudige middelen - audioverhalen - zaait ze radicale verbeelding in een alledaagse omgeving: in een kapsalon, wijk, bos. Dat deed zij bijvoorbeeld met de Kopsalon voor Hoofdzaken: een audioinstallatie in de vorm van een vintage kapsalon. Onder de droogkap luisterde het publiek naar herkenbare verhalen van mensen die tot dat moment op afstand stonden, zoals psychiatrische patiënten en vluchtelingen.
De Kopsalon streeft naar een inclusieve vorm van cultuurbeleving. Laagdrempelig, maar van hoge kwaliteit. Producties krijgen bij voorkeur vorm in de openbare ruimte waar het publiek wordt verleid een nieuw blikveld te onderzoeken.
Afbeelding: Els Huver 2022
Concept, productie, montage, tekst: Els Huver
Productieassistent: Sandra Raijmakers
Stem gids: Rufus Hegeman
Geluiden: Mike Kramer
Decorbouw: Liesbeth van Litsenburg
Eindmix: Arno Peeters
Vormgeving: Inge Korten
Speciale dank aan de inwoners van Venray die aan GEWORTELD hebben bijgedragen en aan de vrijwilligers van Odapark.
‘GEWORTELD, een audioboswandeling’ is tot stand gekomen met steun van het Odapark, Mondriaan Fonds, Vriendenloterij Prins Bernhard Cultuurfonds en Gemeente Venray.
vacature bestuurslid
Odapark Venray heeft plek voor een nieuw bestuurslid!
Heb jij ervaring met vrijwilligersbeleid, horeca, natuur óf vastgoed? Kijk dan even naar de vacature tekst. Leuk als je ook aan boord komt!
On being in*visible
Cindy van Woudenberg
Theehuis Odapark | 26 juni–31 juli 2022
